Actinische keratose zijn plekjes op de huid die ontstaan door schade van zonlicht. Deze plekjes zitten vaak op plekken die in de loop der jaren veel zon hebben gevangen, zoals het gezicht, de handruggen en bij kalende mannen vaak ook de hoofdhuid. Door die overdosis zonlicht raakt de huid beschadigd. Er ontstaan dan rode, schilferende, ruwe plekjes. In het begin zijn deze plekjes vaak beter te voelen dan te zien. Een kenmerk van actinische keratose is dat de plekjes niet genezen. Soms lijkt het alsof er een korstje op komt, maar zodra dat eraf valt begint het weer van vooraf aan.
Wie loopt risico?
Actinische keratose komt heel veel voor, met name bij lichte huidtypes. Dit zijn de huidtypes die niet snel bruin worden en snel verbranden in de zon. Hoe ouder je bent, hoe meer kans je hebt op het krijgen van actinische keratose. En heb je actinische keratose, dan heb je een hoger risico dat in dit gebied huidkanker kan ontstaan. Hoe meer plekjes er zijn, hoe groter het risico. Meestal gaat het dan om een plaveiselcelcarcinoom. Deze vorm van huidkanker kan zich uitzaaien en moet dus altijd behandeld worden. Ben je er op tijd bij, dan kan het plekje meestal volledig verwijderd worden.
Grondig checken
Het is dus belangrijk om altijd naar een verdacht plekje te laten kijken! Tijdens het dermatologisch onderzoek bij Prescan letten we ook altijd op plekjes die kunnen duiden op actinische keratose. We bekijken je huid met het blote oog en gebruiken de Fotofinder Handyscope om digitale foto’s van je huid te maken. Door de geavanceerde techniek worden structuren zichtbaar die met het blote oog niet te zien zijn. Zo kunnen we afwijkingen tijdig opsporen.
Behandelen: even doorzetten
De huisarts of dermatoloog kan actinische keratose op verschillende manieren behandelen. Aanstippen met stikstof is een veelgebruikte methode. Gaat het om meerdere plekjes of om een groter gebied, dan wordt vaak Efudix crème toegepast. Dit is een chemotherapiecrème die de afwijkende huidcellen kan vernietigen. Soms wordt ook fotodynamische therapie toegepast, waarbij de huid wordt behandeld met licht.
Na behandeling wordt de huid rood, ontstaan er korstjes en ga je vervellen. Maar laat dat je niet weerhouden; ontwikkel je een plaveiselcelcarcinoom, dan is de impact nog veel groter.
Voorkomen is beter dan…
Gelukkig kun je de kans dat je actinische keratose krijgt verkleinen door altijd een goede zonbescherming te gebruiken. Smeren dus, met factor 30 of hoger. Ga je buiten sporten, kies dan voor een transpiratiebestendige zonbescherming. Vergeet ook niet om het product regelmatig opnieuw aan te brengen. Zonbescherming is eigenlijk het hele jaar door nodig, je gezicht vangt immers altijd licht.
Daarnaast raden we aan om niet te lang achter elkaar in de zon te blijven en in ieder geval tussen 12.00 en 15.00 uur zoveel mogelijk uit de zon te blijven. Tijdens die uren staat de zon hoog aan de hemel en vallen de stralen loodrecht op je huid; dan hebben ze dus de meeste kracht. Om je hoofdhuid, gezicht en oren te beschermen is een zonnehoed of -pet een goed idee. En ga liever niet onder de zonnebank , want ook die UV-straling kan je huid beschadigen.
Een goede zonbescherming scheelt al een stuk, maar helemaal voorkomen kun je actinische keratose vaak niet. Daarom blijft het belangrijk dat je je hoofd, gezicht en handen regelmatig checkt. Ruw plekje gespot dat niet wil verdwijnen? Naar de huisarts ermee!
